Orka

Orka’s zijn misschien wel de meest bekende walvisachtigen en de grootste soort in de familie der dolfijnen. Het herkenbare zwart-witte uiterlijk maakt deze diersoort een bijzondere oceaanbewoner.

Kenmerken

• Gewicht: 3.000 tot 5.000 kilo
• Lengte: 5 tot 8 meter (bij mannetjes uitschieters tot bijna 10m!)
• Huidskleur: Zwart witte tekening
• Levensverwachting: 30 – 50 jaar
• Leefomgeving: alle oceanen ter wereld
• Dieet: vis, zeehonden, pinguïns, vogels, zeeleeuwen en kleinere walvissen
• Snelheid: 14km/u, maar topsnelheid van 56km/u

Uiterlijk

Het uiterlijk van de orka is heel herkenbaar: zwart met witte tekening. Deze is zeer kenmerkend voor deze walvisachige. De huid is glad en kaal en voelt een beetje rubberachtig aan. Verder hebben orka’s drie soorten vinnen:

• een grote rugvin die zorgt voor stabiliteit
• een staartvin waarmee het dier zich voortbeweegt en kan versnellen
• en twee vinnen aan de borst die het dier gebruikt om mee te sturen

De rugvin kan een grootte van bijna twee meter bereiken en heeft een scherpe, driehoekige vorm. De borstvinnen kunnen net zo groot worden, twee meter lang en meer dan een meter breed. Maar deze grote vinnen heeft het dier ook wel nodig gezien de grootte van het lichaam. Met een gemiddelde van 5 tot 7 meter en uitschieters tot bijna 10 meter lang is het een van de grootste diersoorten in de zee.

Natuurlijke leefomgeving

Orka’s komen in alle oceanen ter wereld voor, maar worden het meest gezien in de koude wateren rond de Noordpool en Antarctica. Het zijn echte zwemmers, om aan voedsel te komen leggen ze niet zelden grote afstanden af.

Dieet

Orka’s zijn roofdieren, ze eten dus andere vissen en dieren. Het natuurlijke dieet van deze oceaanbewoners bestaat uit vis, inktvissen en zeezoogdieren als zeehonden, pinguïns, zeevogels, zeeleeuwen en walvissen. Het exacte menu wat ze zichzelf voorschotelen hangt af van de leefomgeving en locatie waar de dieren leven. Zo eten sommige groepen orka’s alleen vis, anderen vangen (grotere) zeezoogdieren.
Tijdens de jacht werken orka’s meestal samen. Als groep omsingelen ze een school vissen, duwen zeehonden van ijsschotsen af of verdoven vissen door ze een krachtige klap met de staartvin te geven. Vervolgens worden de scherpe tanden gebruikt om de prooi te vangen en in stukken te scheuren.

Dolfijnachtige in de walvisfamilie

Dat orka’s tot de walvisachtigen behoren zal velen niet verbazen: het zijn immers grote zeezoogdieren. Walvissen zijn echter te verdelen in twee soorten: baleinwalvissen en tandwalvissen. Van de tandwalvissen is de familie zeedolfijnen een van de negen families en dit is waartoe de orka ook behoort. De orka is de grootste soort uit de familie zeedolfijnen.
Orka’s worden op hun beurt eveneens weer verdeeld in drie groepen:

• Resident (vaste bewoners)
• Transient (zwervers)
• Off-shore (diepzee)

Over de laatste groep is door hun lastig te bereiken leefomgeving voor onderzoekers nog veel onbekend.

Overige kenmerken

Net als andere dolfijnsoorten maken orka’s gebruik van sonar. Door hoge pieptonen te maken kunnen ze navigeren door de zee. De pieptonen weerkaatsen namelijk op objecten. Doordat orka’s deze geluiden weer terug opvangen, weten ze hoe de omgeving eruit ziet. Ze kunnen zo in hun hoofd een beeld maken van de omgeving, zelfs met slecht zicht of in de nachtelijke uren.
Ademen doen orka’s via een blaasgat bovenop het hoofd. Omdat ze net als andere zoogdieren longen hebben en zuurstof uit lucht halen, moeten ze af en toe boven water komen. Ze happen dan via het blaasgat snel een hap lucht naar binnen en kunnen dan weer even vooruit. Op een ademhap kunnen ze tot wel 15 minuten onder water blijven.

Groepsdieren

Orka’s zijn sociale dieren, ze leven in groepen welke een “pod” genoemd worden. Jonge dieren gaan soms bij een groep weg als ze volwassen zijn. Bij andere orkagroepen blijven de jongen hun leven lang bij hun moeder. De Resident (vaste bewoners) orka’s leven in groepen tussen de 5 en 50 dieren en reizen een bepaalde route of blijven in een vast gebied. De Transient (zwervers) orka’s leven in kleine groepen van minder dan zeven dieren of zelfs alleen. Zij blijven niet in een route of vast gebied. De off-shore (diepzee) orka’s leven in grote groepen van soms meer dan 50 dieren.

Vijanden

De orka heeft geen natuurlijke vijand, hij is zelf een grote rover in de zee. Bedreigingen komen vanuit de mens: visserij, vervuiling en geluid in zee kunnen een gevaar opleveren voor deze dieren. In sommige leefgebieden leven orka’s van dezelfde vissoorten die ook door vissers worden gevangen. Zij stelen zelfs de vis van de vissers, soms zelfs alle vis. Uiteraard zijn de vissers daar niet blij mee. Ook reizen orka’s achter vis aan. Als er te veel vis is weggevangen zullen orka’s nieuwe voedselgebieden moeten zoeken.